Chân ruộng, sự tồn vong của dân tộc – Kỳ 2
07/07/2022 17:36
0 nhận xét
827 lượt xem
Kỳ 2 : Từ một di sản vĩ đại
của nhà Nguyễn
Nếu coi giá trị khoa học của những công
trình nghiên cứu y dược hiện đại là kết quả của các thử nghiệm lâm
sàng lặp đi lặp lại thì các sách y dược cổ truyền của nhà Nguyễn
có giá trị khoa học đến đâu khi tần số “lặp đi lặp lại” đó
diễn ra hàng ngàn năm ?
Hai bộ sách “Nguyễn Phúc tộc Dược
minh y kính” và “Nguyễn Phúc tộc Y gia truyền thế thường hành”
là hai bộ sách gia truyền của hoàng tộc nhà Nguyễn. Đó là những
sách đúc kết tri thức về y dược hàng ngàn năm của dân tộc, là sự
hệ thống hóa khả năng tự vệ của nòi giống trước những tác động
của thiên nhiên bằng chính những gì có sẵn trên mảnh đất này. Hai bộ
sách bắt đầu khởi thảo từ thời Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên trên cơ
sở đúc kết di sản của người xưa; đến thời Minh Mệnh, nhà vua giao cho
Hoàng tử thứ 12 chủ trì hoàn thiện hai bộ sách. Bộ thứ nhất nói
về dược và các nguyên lý chữa bệnh, sách cũng làm sáng tỏ những
sai lầm trong điều trị của người xưa và cách tránh. Bộ thứ hai hướng
dẫn cách điều trị những bệnh tật căn bản. Sách được truyền cho con
cháu trong hoàng tộc, không truyền ra ngoài.
Điều đặc biệt trong hai bộ sách trên là
sự phân tích, lý giải, tổng hợp những khảo nghiệm về dược lý, y lý
của những sản vật thiên nhiên của Việt Nam, trong đó có tất cả những
sản vật trên chân ruộng, không trừ một thứ gì.
Nhà Nguyễn, kể từ Chúa Tiên Nguyễn
Hoàng trở đi đã cùng dân tộc mở rộng thêm một nửa lãnh thổ. Đến
thời vua Minh Mệnh, Việt Nam trở thành một đất nước rộng lớn nhất
trong lịch sử 4000 năm, đó chính là cương thổ của nước Việt Nam bây
giờ, bao gồm cả Trường Sa, Hoàng Sa. Dân tộc đã theo Chúa Nguyễn mở
mang bờ cõi, trải qua vô số cuộc hiểm nghèo, đi qua vô số nơi rừng
thiêng nước độc, nhưng nòi giống vẫn được bảo tồn và nhân lên gấp
bội. Thành quả đó ngoài tầm nhìn chính trị, tài năng tế thế kinh
bang, còn có bí quyết bảo tồn nòi giống. Nếu coi giá trị khoa học
của những công trình nghiên cứu y dược hiện đại là kết quả của các
thử nghiệm lâm sàng lặp đi lặp lại thì các sách y dược cổ truyền
của nhà Nguyễn có giá trị khoa học đến đâu khi tần số “lặp đi lặp
lại” đó diễn ra hàng ngàn năm ?
Đọc sử sách chúng ta đều biết, thời xưa
nước Nam ta hàng năm bị buộc phải triều cống cho các hoàng đế Trung
Hoa. Trong các cống phẩm đó, “thiên triều” bao giờ cũng yêu cầu hiến
các thầy thuốc giỏi. Tổ tiên nhà Nguyễn chỉ riêng thời nhà Đinh đã
phải cống tới 18 thầy thuốc giỏi cho Tàu. Như thế đủ thấy y thuật
của Việt Nam từ xưa đã giỏi hơn y thuật Trung Hoa. Còn về dược, chỉ
riêng cây tre tổ tiên ta đúc kết có tới hơn 200 vị thuốc, điều này y
học Trung Hoa không biết được, y học hiện đại cũng chưa “đụng chạm”
đến.
Vua Minh Mệnh, được lịch sử gọi là vị
hoàng đế của đồng ruộng, vị hoàng đế của nông dân. “Nước lấy dân
làm gốc, dân lấy cái ăn là trời”, đó là câu nói nổi tiếng của
ông. Các đế vương thường coi phượng hoàng, kỳ lân, mây lành xuất hiện
là điềm lành của vương quốc, nhưng Minh Mệnh thì khác, ông bảo : “Được
mùa là điềm lành trên hết”.
Minh Mệnh không chỉ là một minh quân, ông
còn là một nhà thơ lớn của dân tộc. Ông để lại một di sản thi ca đồ
sộ với hàng ngàn bài thơ hay. Và chưa có bậc đế vương nào, chưa có
một thi nhân nào hướng về đồng ruộng, hướng về người nông dân với
tất cả tâm huyết như Minh Mệnh. Hàng trăm bài thơ của ông được khắc
trên Điện Thái Hòa, trên Ngọ Môn và trên lăng mộ của ông, trong đó thơ
nói về nông dân và đồng ruộng chiếm “chủ đạo”.
Thương dĩ doanh thu cốc
Dã tương mậu hạ hoà
Minh già vô thú thán
Kích dưỡng hữu nông ca
(Vụ thu thóc đã đầy kho
Ngoài đồng mùa hạ lúa ngô bời bời
Không lo lính thú nên vui
Say sưa đập đất hát bài nhà nông
-Nguyễn Trọng Tạo dịch)
Địa các cao phỉ tỷ
Nhân hưng liêm nhượng khoa
Dư diêm mưu đoạt thiểu
Quyến mẫu lực cầm đa
(Màu mỡ đất thêm mùa
Thuế nhường, dân khá giả
Làng xóm ít mưu ma
Ruộng đồng dân hể hả
- Nguyễn Trọng Tạo dịch).
Hai bài thơ này vừa nói lên cái chí vừa
nói lên cái tình, cái chí và cái tình là nhất quán. Ông vui cái vui
của người nông dân, nhưng muốn có được “nông ca” thì người dân không
phải đi lính, phải “vô thú thán” và được giảm thiểu thuế má. Minh
Mạng là một trong những ông vua biết khoan sức dân, một ông vua không
muốn chiến tranh, một ông vua hòa bình. Không phải ngẫu nhiên mà vào
thời Minh Mệnh, nước ta là một nước cường thịnh nhất châu Á, cường
thịnh hơn Nhật Bản và hơn cả Trung Quốc thời Nhà Thanh đang bắt đầu
suy thoái.
“Việc nông nghiệp” của Nhà Nguyễn không
chỉ là chính sách và thực thi chính sách. Nó còn là sự thể
nghiệm, sự thực hành của triều đình. Thời Minh Mệnh, nhà vua không
những khôi phục Lễ Tịch điền mà còn tổ chức cho hoàng thân quốc
thích làm ruộng thực sự.
Năm Minh Mệnh thứ chín, nhân Lễ Tịch
điền, nhà vua ra chiếu chỉ giảm 3 phần 10 thuế cho dân và đề thơ :
Bỉnh lỗi tam thôi than vị quyện
Tùng canh cửu phản hãn như tương
Nhân tư cần khổ lao thiên mẫu
Viện giáng ân thi chiếu thập hàng.
(Ta cày một ba luống chưa thấy mệt
Các quan cày chín luống thì mồ hôi
đã ướt đầm
Thế mới biết người người nông dân cày
ngàn mẫu cực khổ như thế nào
Vì vậy xuống chiếu ra ân vào năm thứ
mười).
Triều đình còn cho lập một khu ruộng
riêng 12 mẫu, gọi là khu Tịch điền, dành cho vua, hoàng thân quốc
thích trực tiếp cày cấy, lúa thu hoạch được một phần dùng làm
giống, còn lại dùng vào việc nấu cơm cúng tế trong triều đình. Vì
vậy mà vua và hoàng tộc đều hiểu được nỗi khổ của người dân, biết
rõ về “nước, phân, cần, giống” và mọi chuyện của mùa màng, đồng
ruộng. “Trồng cây gì, nuôi con gì” thời đó không có chuyện áp đặt từ
ý muốn phi thực tế của vua quan mà xuất phát từ thực tế và nhu cầu
của cuộc sống.
Sau khi thu giang sơn về một mối, nhà
Nguyễn đã nâng cấp, phát triển, mở rộng đê điều được xây dựng từ
thời nhà Lý thành một hệ thống đồ sộ rộng khắp từ bắc chí nam để
đối phó một cách hiệu quả với thiên tai cùng các chính sách khuyến
nông và bảo vệ nông dân đã đưa Việt Nam thành một đất nước thành
cường thịnh trong tương quan với thế giới lúc bấy giờ. Và việc đúc
kết sức sống của giống nòi trên chân ruộng cũng là một di sản vô
giá. (còn tiếp)
Dân tộc Việt có một nền Văn Hiến huy
hoàng, tất phải có một tương lai sáng lạn
Nguồn Nguyễn Phúc Tộc
Dẫn nguồn:
https://vanminhsucsongviet.com/blog
https://vanminhsucsongviet.net/blog
THẢO LUẬN
Chưa có nhận xét cho Bài viết này.